صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه چیست و چطور کار می‌کند؟
در عصر حاضر، روزبه‌روز بر تعداد استارتاپ‌های نوپا و تازه‌کار افزوده می‌شود و این کسب‌وکارها برای رشد به سرمایه‌گذاری احتیاج دارند. با توجه به این‌که این کسب‌وکارها برای تامین سرمایه مورد نیاز خود نمی‌توانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند، در نتیجه بازاری به‌نام صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه پا به عرصه وجود نهاده که کارش سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارها و استارتاپ‌های نوپا است.
برای آشنایی با عملکرد صندوق‌های جسورانه و مزایا و معایب آن‌ها، تا انتهای مطلب حاضر همراه ما باشید.
صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه چیست؟
پیش از آن‌که به معرفی صندوق‌های جسورانه بپردازیم، بهتر است ابتدا سرمایه‌گذاری جسورانه را تعریف کنیم. سرمایه‌گذاری جسورانه یا خطرپذیر، نوعی از سرمایه‌گذاری است که در آن، سرمایه یک شرکت به توسعه یک کسب‌وکار کوچک و نوپا اختصاص پیدا می‌کند. در عوض، بخشی از سهام این کسب‌وکار به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. سرمایه‌گذاری جسورانه، زیرمجموعه اصلی بازارهای خصوصی است.
انواع صندوق جسورانه
برای جمع‌آوری پولی که برای سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای نوپا مورد نیاز است، شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر یک صندوق باز می‌کنند و از شرکای محدود تعهد می‌گیرند. از این طریق، آن‌ها سرمایه‌ای گردآوری می‌کنند و آن را به سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای نوپایی که آینده امیدوارکننده‌ای دارند، تخصیص می‌دهند. در ازای این سرمایه‌گذاری، بخشی از سهام آن کسب‌وکار (۵۰ درصد یا کمتر) به سرمایه‌گذاران تعلق پیدا می‌کند.
انواع صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه عبارت است از:
- سرمایه‌گذاران آنجل (Angel Investor)
- سرمایه‌گذاران مالی
- سرمایه‌گذاران استراتژیک
مراحل سرمایه‌گذاری در صندوق جسورانه
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های جسورانه، در ۳ مرحله انجام می‌شود:
۱. مرحله کشت ایده (Seed-Stage Capital)
در این مرحله، سرمایه‌گذار به کارآفرین (یا کارآفرین بالقوه) کمک می‌کند که ایده‌اش را توسعه دهد. بودجه‌ای که در این مرحله به یک کسب‌وکار داده می‌شود، به تحقیق و توسعه محصولات جدید و بررسی بازارهای آتی اختصاص پیدا می‌کند.
۲. سرمایه‌گذاری در مراحل ابتدایی
بودجه‌ای که در این مرحله در اختیار یک کسب‌وکار قرار می‌گیرد، برای راه‌اندازی فعالیت‌های ابتدایی و تولید اولین محصولات صرف می‌شود. در این مرحله، کسب‌وکارهای نوپا از سوی سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای توسعه محصول، بازاریابی، تولید تجاری و فروش حمایت مالی می‌شوند.
۳. سرمایه‌گذاری در مراحل بعدی توسعه کسب‌وکار
در این مرحله، کسب‌وکار به درآمدزایی و سوددهی رسیده، اما هنوز عرضه اولیه سهام آن به بازار انجام نشده است. در این حالت، سرمایه مورد نیاز برای توسعه اولیه (سرمایه‌گذاری مرحله دوم)، توسعه عمده کسب‌وکار، بهبود محصول، طراحی کمپین‌های تبلیغاتی، ادغام و تملک (سرمایه‌گذاری مرحله سوم) و سرمایه مورد نیاز برای عرضه عمومی (سرمایه‌گذاری میزانسن یا پل) است.
نکات مهم درباره سرمایه‌گذاری در صندوق جسورانه
صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر، مثل هر فرصت دیگری نکات خاص خود را برای سرمایه‌گذاری دارد. آشنایی با این نکات به شما کمک می‌کند همه جوانب انتخاب‌تان را بسنجید و بهترین تصمیم را بگیرید.
بعضی از مهم‌ترین موارد سرمایه‌گذاری در صندوق جسورانه عبارت است:
۱. شفافیت
با توجه به این‌که صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت نظارت بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند، در نتیجه اقدامات این صندوق‌ها برای تمامی سرمایه‌گذاران شفاف است و لازم نیست که سرمایه‌گذاران نگران سرمایه‌گذاری خود باشند.
۲. صرفه‌جویی در وقت و هزینه
وظیفه تحلیل و بررسی بازار در صندوق جسورانه بر عهده مدیران صندوق‌ها است. از این رو، شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار ملزم به صرف وقت برای تحلیل شرایط نیستید و بدون نیاز به اختصاص زمان، می‌توانید منبع درآمد برای خود ایجاد کنید.
۳. عدم نیاز به مهارت تحلیل
یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که ممکن است بسیاری را از سرمایه‌گذاری منصرف کند، لزوم برخورداری از مهارت تحلیل تکنیکال و بنیادی است. اما خبر خوب این است که با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، به مهارت تحلیل نیازی نخواهید داشت و می‌توانید این مهم را به مدیران صندوق‌ها و کارگزارن بسپارید.
۴. پرداخت کارمزد به مدیر صندوق‌ها
زمانی که سرمایه‌تان را در یک صندوق جسورانه قرار می‌دهید، مجبور هستید که مبلغی را به‌عنوان کارمزد مدیریت صندوق به مدیر آن پرداخت کنید.
۵. نحوه قیمت‌گذاری
قیمت‌گذاری واحدهای سرمایه‌گذاری به‌صورت لحظه‌ای انجام نمی‌شود. در واقع، ارزش دارایی شما در پایان روز کاری محاسبه و اعلام می‌شود. از این رو، در زمان خرید و فروش واحدهای صندوقتان، مجبور خواهید بود که دارایی خود را به قیمت روز بعد بفروشید.
ریسک‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های جسورانه
سرمایه‌گذاری در صندوق جسورانه هم درست مثل هر سرمایه‌گذاری دیگری دارای ریسک است. با توجه به این‌که استارتاپ‌های نوپا در ابتدای شکل‌گیری رشد بالایی را تجربه می‌کنند، در نتیجه، سود خوبی هم نصیب سرمایه‌گذار خواهد شد. این مسئله، بسیاری از سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها وسوسه می‌کند.
اما به همان اندازه که ممکن است که سرمایه‌گذارها سودهای کلانی دریافت کنند، احتمال این که ضررهای هنگفتی را متحمل شوند هم بسیار بالاست. سرمایه‌گذاری صندوق جسورانه، دارایی سرمایه‌گذار را در معرض انواع ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک مثل ریسک‌های مربوط به مدل درآمدی، اندازه بازار، شدت رقابت، خروج از سرمایه‌گذاری و … قرار می‌دهد.
در واقع، صندوق جسورانه از آن جهت جسورانه نامیده شده‌اند که علاوه بر بالابودن ریسک این نوع سرمایه‌گذاری، موفقیت بسیار بزرگ استارتاپ‌ها هم کم است. علاوه بر این، هیچ ضمانتی برای بازگشت سرمایه وجود ندارد و نمی‌توانید انتظار داشته باشید که کل سرمایه یا نیمی از آن به سرمایه‌گذار بازگردد.
به‌منظور کسب بالاترین میزان سود، بهتر است سرمایه‌تان را روی چندین کسب‌وکار نوپا سرمایه‌گذاری کنید تا بازده کلی سرمایه‌گذاری‌تان متوسط روبه‌بالا باشد.
سخن پایانی
افزایش ظهور کسب‌وکارهای نوپا و استارتاپ‌ها موجب شده که بازارهایی مثل صندوق جسورانه پا به عرصه ظهور بگذارند. با توجه به این‌که این کسب‌وکارها نمی‌توانند از تسهیلات و وام‌های بانکی بهره‌مند شوند، صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر، سرمایه لازم برای رشد این کسب‌وکارها را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
نظر شما درباره صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه چیست؟ آیا تاکنون سرمایه‌گذاری جسورانه را تجربه کرده‌اید؟ چقدر از تصمیم‌تان راضی بودید؟ نظرات و تجربیات خود را از طریق بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.