تعریف نقدشوندگی در بورس چیست و چطور اندازه‌گیری می‌شود؟
احتمالا عبارت نقدشوندگی در سهام یا بورس به گوشتان خورده است. اما سوال اینجاست که چقدر با این مفهوم آشنایی دارید؟ بدون شک، برای فعالیت در بورس، باید با اصطلاحات رایج آن آشنا باشید. افرادی می‌توانند با سرمایه‌گذاری در بورس به سود برسد که از ابتدا با زیروبم این کار آشنایی دارند. دانستن مفاهیم تخصصی رایج در بورس، علاوه بر این‌که ضامن موفقیت شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار خواهد بود، مانع از ضرر دیدن و از دست‌رفتن سرمایه‌تان خواهد شد.
در این مطلب، قصد داریم مفهوم نقدشوندگی در بورس را مورد بررسی قرار دهیم و درباره تشخیص نقدشوندگی سهام صحبت کنیم. برای آشنایی بیشتر با این مفاهیم و تجربه سرمایه‌گذاری موفقیت‌آمیزتر، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
نقدشوندگی چیست؟
نقدشوندگی از اولین مفاهیمی است که در بدو ورود به سرمایه‌گذاری در بازار بورس باید با آن آشنایی پیدا کنید. نقدشوندگی یعنی یک دارایی را بتوان به سرعت نقد کرد. این ساده‌ترین توضیحی است که از این مفهوم می‌توان ارائه داد. در واقع، منظور از نقدشوندگی در بازارهای مالی این است که بتوان یک سرمایه‌گذاری را در سریع‌ترین زمان و بدون هیچ تاثیر منفی روی ارزش آن به فروش رساند.
هر اندازه که یک دارایی یا سرمایه‌گذاری، قابلیت نقدشوندگی بیشتری داشته باشد، فروش آن نیز به مراتب آسان‌تر است. عکس این مسئله نیز صدق می‌کند؛ هر چقدر نقدشوندگی در بورس کمتر باشد، آن دارایی سخت‌تر و کندتر به فروش خواهد رفت.
از این رو، سرمایه‌گذاری روی دارایی‌هایی که نقدشوندگی پایینی دارند، منفعت چندانی برای سرمایه‌گذار نخواهند داشت. در صورتی که که قابلیت تبدیل یک دارایی به پول نقد در سهام بالاتر باشد، راحت‌تر می‌توان آن را با ارزش واقعی‌اش به‌فروش رساند. به بیان دیگر، اگر نقدشوندگی یک دارایی پایین باشد،ممکن است این دارایی آنقدر در دست صاحبش باقی بماند که در بازار ارزش خود را از دست بدهد.
انواع سهام از نظر میزان نقدشوندگی
همان‌طور که پیش از این گفته شد، دارایی‌هایی که نقدشوندگی بالاتری در بورس داشته باشند، فروش آسان‌تر و در نتیجه سوددهی بیشتری دارند. در ادامه، بعضی از دارایی‌هایی که بالاترین میزان نقدشوندگی را دارند، معرفی شده‌اند. البته باید توجه داشته باشید که ترتیب این فهرست، بسته به شرایط و عوامل دخیل، ممکن است متفاوت باشد.
در عرصه سهام و بازار بورس، این دارایی‌ها از نظر میزان نقد شوندگی در بورس، در مقایسه با سایر دارایی‌ها وضعیت بهتری دارند:
- پول نقد
- ارز خارجی
- طلا
- گواهی سرمایه‌گذاری تضمینی یا GIC
- اوراق قرضه دولتی
- اوراق قرضه شرکت‌های سهامی
- سهام عادی
- کالای اولیه یا کامودیتی
- املاک و اموال غیرمنقول
- آثار هنری
- کسبوکارهای شخصی
عوامل موثر بر نقدشوندگی در سهام
اکنون که با تعریف نقدشوندگی آشنا شدیم، قطعا درک اندازه گیری نقد شوندگی سهام هم برایتان قابل درک‌تر خواهد شد. به‌طور کلی، متخصصان بورس و اقتصاد عقیده دارند که این عوامل بر نقدشوندگی دارایی‌ها، تاثیر مستقیم دارند:
- اطلاعات مالی شرکت
- عوامل داخلی و روابط شرکت
- سهام شناور آزاد شرکت
با بررسی عوامل بالا، به‌راحتی می‌توان به نقدینگی دارایی یک سهام پی برد. اما برای این‌که بهتر بتوان نقدشوندگی را بسنجید و با خیال راحت‌تری سرمایه‌گذاری کنید، می‌توایند از یک فرد حرفه‌ای بخواهید تا ارزش معاملاتی آن دارایی (یا سهام) را نیز بررسی کند.
اگر ارزش معاملاتی یک سهام به‌طور میانگین بالای ۱۰۰ میلیارد باشد، این دارایی از نقدشوندگی بسیار خوبی برخوردار است. حال اگر این میزان به حدود ۴۰ الی ۵۰ میلیارد کاهش پیدا کند، می‌گوییم که میزان نقد شوندگی در بورس، متوسط و تا حدی قابل قبول است. در صورتی که ارزش معاملاتی یک دارایی کمتر از این مقدار باشد، نقدشوندگی آن بسیار پایین است و سرمایه‌گذاری روی آن توصیه نمی‌شود.
در بررسی و تشخیص نقدشوندگی سهام، عوامل بسیاری تاثیرگذار هستند؛ از ارزش یک دارایی در روز گرفته تا تعداد دفعات معامله، میزان خریداران و … . با این حال، از فرمول زیر نیز می‌توان میزان نقدشوندگی یک سهام و دارایی را محاسبه کرد:
«حجم پول + حجم شبه پول»
ریسک نقدشوندگی به چه معناست؟
منظور از ریسک نقدشوندگی، توانایی یک دارایی در بازار بورس به ایفای تعهدات مالی خود (تبدیل‌شدن به پول نقد در کمترین زمان ممکن) است. درواقع، هر چقدر ریسک نقدشوندگی یک دارایی بالاتر باشد، احتمال تبدیل آن به پول نقد نیز کمتر است و بالعکس.
در شرایطی که تقاضای خرید در یک بازار سهام کاهش پیدا کند و مالک نتواند سهام خود را در زمان مورد نظر و قیمت دلخواهش بفروشد، با ریسک نقدشوندگی مواجه خواهد شد. در این حالت، دارایی در زمانی نامناسب و پایین‌تر از ارزش واقعی‌اش، به فروش می‌رود.
از مهم‌ترین نشانه‌های بالا بودن ریسک نقدشوندگی در بورس این است که تعداد سهام، یا مقیاس ناشر اوراق بهادار، بسیار کم و کوچک باشد. پایین بودن حجم معاملات نیز می‌تواند دال بر پایین بودن نقدشوندگی و بالا بودن ریسک نقدشوندگی باشد. در رابطه با ریسک نقدشوندگی باید به این نکته هم اشاره کنیم که ریسک نقدشوندگی در موارد زیر بیشتر است:
- زمانی که شکاف زیادی بین قیمت پیشنهادی برای فروش و قیمت خرید وجود داشته باشد؛
- زمانیکه نوسانات قیمت یک دارایی زیاد باشد.
ضمانت نقدشوندگی چیست؟
در صورتی که از دانش کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس برخوردار هستید و خودتان می‌خواهید مستقیما در بازار بورس فعالیت کنید، ضمانت نقدشوندگی چندان به‌کارتان نمی‌آید. اما اگر قصد دارید از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس و سهام سرمایه‌گذاری کنید، باید با این مفهوم آشنایی داشته باشید.
به عبارت ساده‌تر ضمانت نقدشوندگی در واقع نوعی توافق است که بین صندوق سرمایه‌گذاری و طرف ثالث صورت می‌گیرد. طرف ثالث، معمولا بانک یا موسسه مالی است و همان‌طور که از نامش پیداست، نقش ضامن را بازی می‌کند. این موسسات مالی در حقیقت تضمین می‌کنند که صندوق سرمایه‌گذاری به تعهدات مالی خود عمل خواهد کرد. اما اگر صندوق در تحقق این تعهدات کوتاهی کند، شخص ثالث عهده‌دار وظیفه صندوق خواهد شد.
کسانی که قصد دارند از طریق صندوق سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاری در بورس اقدام کنند، باید این مورد را در نظر داشته باشند. وجود ضمانت نقدشوندگی برای صندوق سرمایه‌گذاری امتیاز محسوب می‌شود و ضامن سلامت دارایی سرمایه‌گذار است.
تفاوت نقدینگی و نقدشوندگی
نقدینگی و نقدشوندگی دو مفهوم اساسا متفاوت هستند و نباید نقدشوندگی در سهام را به مفهوم نقدینگی اشتباه گرفت. همان‌طور پیش از این گفته شد، منظور از نقدشوندگی در بورس این است که یک دارایی تا چه اندازه آسان و سریع به فروش می‌رسد. اما نقدینگی به آن معناست که یک شرکت یا فرد بتواند تعهدات مالی و یا بدهی‌های خود را با استفاده از دارایی‌های نقدی و در دسترس خود پرداخت کند.
اجازه دهید تفاوت این دو را با یک مثال ساده بیان کنیم: هر دارایی نقدی مثل اسکناسی که داخل کیف پولتان وجود دارد یا پولی که در موجودی حسابتان قرار داده‌اید، نقدینگی محسوب می‌شوند. در واقع، هر زمان که اراده کنید می‌توانید این دارایی‌ها را خرج کنید.
اما اموالی مثل خانه، زمین، ماشین و … نقدینگی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که به پول این دارایی‌ها احتیاج داشته باشید، باید آن‌ها را به فروش برسانید. هر چقدر که این دارایی‌ها زودتر فروخته شوند، نقدشوندگی آن‌ها بیشتر خواهد بود. مثلا، اگر بخواهیم نقدشوندگی ماشین و خانه را با یکدیگر مقایسه کنیم، از آن‌جایی که ماشین معمولا زودتر از ملک به‌فروش می‌رسد، نقدشوندگی بالاتری دارد.
سخن پایانی
لازمه موفقیت در هر چیزی شناخت کامل آن است. سرمایه‌گذاری در بازار بورس نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای آنکه سرمایه‌گذاری موفق و ایمنی را تجربه کنید، بیش از هر چیزی باید با چند مفهوم آشنا شوید که نقدشوندگی در بورس یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. این مسئله تاثیر مستقیمی بر سود و زیان شما از سرمایه‌گذاری در بازار بورس خواهد داشت.
امیدواریم که این مطلب به شما کمک کرده باشد تابا مفهوم نقدشوندگی آشنا شوید. نظر شما چیست؟ شما ترجیح می‌دهید خودتان مستقیما در بازار بورس فعالیت کنید یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری را ترجیح می‌دهید؟